KIB-TEK’te TEFTİŞ-DENETLEME VE SORUŞTURMA YAPMANIN TAM ZAMANI!
KIB-TEK’e ait 8 adet Wartsila marka Jeneratör makinaların ihalesiz veya direk Wartsila Firmasından tedarik edilecek malzeme ve işçilik ile bakımlarının yapılması için 01 Temmuz 2021 tarihli YGK’ye istinaden 233/2021 sıra numarası ile ihaleye çıkılmıştı. Söz konusu ihalenin ihale yasasına ve söz konusu YGK‘de aykırı olduğu, ihale bedelinin bakım maliyetleri açısından yüksek olduğu, ihale edilen bakım işinde de taşeron firmanın kullanılmasının doğru olmadığı, ödeme ve teslim alma sistemlerinin şaibeli olduğu hususuları KTMMOB Makina Mühendisleri Odasınca; Başbakanlığa, Başbakan Yardımcılığına, Rekabet Kurulu’na, KIB-TEK Genel Müdürlüğü’ne, ihale dökümanını imzalayan makina mühendisine, Ombudsmana, tüm muhalefet partilerine, KKTC MİK Başkanlığı’na ve ELSEN Yönetimine yazılı olarak 06-12 Eylül 2021 tarihleri arasında gönderilmiştir.
Söz konusu yazılarımıza istinaden, düzeltici hiçbir aksiyon alınmamıştır. Sadece KIB-TEK Genel Müdürlüğünce bizi de bilgilendirerek, zeyilname yapılarak ihale bedeli 4.356 Milyon Eurodan 3.400 Milyon Euroya düşürüldüğü hususunda mesaj ile bilgilendirildik. Yine de ihalenin bedelinin yüksek olduğu, ihtiyaç olan yedek parçaların doğru olmadığı hususundaki gerekçelerimiz KIB-TEK Genel Müdürlüğü’ne sözlü olarak da anlatılmış ve ihalenin iptal edilmesi hususu rica edilmiştir.
İhalenin gayrı yasal olduğuna dair “somut olan teknik ve yasal’’ gerekçelerimiz dikkate alınmadığı için 14 Ekim 2021 tarihinde ihalenin iptali için YİM’de dava açtık. Davamızın dosyalanmasını müteakip ihale ilgili bakanlık tarafından geri çekilmiştir.
Söz konusu 233/2021 Sayılı ihale geri çekilmesine rağmen, KIB-TEK için mücadelemiz devam edecektir. Bu maksatla, 23 Ağustos 2021 tarihli Bakanlar Kurulunca 2 adet santralın da ihalesiz, muteber olmayan gerekçelerle kamuoyu duyurusu olmadan Wartsila Firmasına (Wartsila Firmasının bu şekilde şaibeli işlere nasıl iştirak ettiği hususu da ciddi bir muammadır) verildiği tespit edilmiştir. Hukuk Danışmanımız tarafından bu maksatla Wartsila ile yapılan sözleşme KIB-TEK’den talep edilmiştir. Gerekli dökümanlar elimize geçtiğinde sorumlular hakkında yasal işlemlerimiz devam edecektir.
Santrallerin mesnetsiz gerekçelerle, usulsüz yöntemlerle tedarik ve bakım yapmak üzere çıkarılan YGK‘lerin, KIB-TEK ile ilgili örgütlerin, muhalefet dahil, reaksiyon gösterilmemesi, eleştiri yapılmaması ciddi şekilde hayret vericidir. Kıbrıs Türk Mühendis ve Mimar Odaları Birliği (KTMMOB) ve Makina Mühendisleri Odası (MMO) olmasa bu mesnetsiz gerekçelerle KIB-TEK zarardan zarara telef eden uygulamalara maruz kalacaktı.
Bu faaliyetler KIB-TEK’i sadece zarara uğratmakla kalmıyor enerji üretim maliyetlerinin artmasına ve dolayısı ile KKTC halkının enerjiyi gerçek değerinin üzerinde almasına ve AKSA Şirketinin de rayiç bedelin üzerinde enerji satmasına imkan sağlamaktadır.
KTMMOB Makina Mühendisleri Odası tarafından yaptığımız güncel durum tespitimiz de aşağıda sunulmuştur.
Sayın Erhan Arıklı Hocanın Genç TV’de Nazar Erişkin Hanımın programında; görevi devir aldıklarında ‘’5 adet Wartsila marka santralin hizmete amade olmadığını” belirtmiştir. Kendilerine Makina Mühendisleri Odası Yönetim Kurulu olarak o dönemde, yaptığımız ziyarette bunun normal Kabul edilebilecek bir durum olmadığı ve Odamızın bu konuda kendilerine teknik destek vermeye hazır olduğu hususları da bir yıl önce arz edilmiştir.
Bilahare yine Nazar Erişkin Hanımın Genç TV’deki konuğu olan Gülşah Sanver Manaoğlu Hanım da meclisde KIB-TEK ile ilgili soruşturmanın neden tamamlanmadığına dair soruya geçerli bir vevap belirtememiştir.
Mayıs 2020 tarihinde KIB-TEK ile ilgili sorunları gündeme getiren Wartsila firması (kötü yakıt kullanımı, ihtiyaca uygun evsafta ve miktarda yedek parça tedariki yapılmadığı vb) KKTC Meclis Soruşturma Komisyonunu bilgilendirmesine rağmen bu şaibeli durum ileri tahkikat yapılarak sorumlu/sorumsuzlar hakkında gerekli soruşturma/yasal süreç sonuçlandırılmamıştır. Meclis Soruşturma Komitesi bu zaafiyetiyle KIB-TEK’deki şaibelerin sorumluluğuna iştirak etmiştir. Soruşturmanın sonuçlandırılması bu komitede bulunanların keyfine maruz değildi. Şu andaki yönetimi eleştirmeleri siyasi rantın ötesine gitmez.
Halihazır iktidarın uygulamaları ile önceki iktidarların uygulamaları özellikle ihalelere ait istemler dikkate alınarak mukayeseli olarak KTMMOB Makina Mühendisleri Odası tarafından incelenmiştir. Yapılan bu inceleme neticesinde;
- Önceki dönemlerde de Malzeme tedarik listelerinin yine mesnetsiz yapıldığı ancak OEM malzemenin tedarik edilebilirliği ve ödemelerin de gerekli test kontrol yapılarak teslim alınması için şartnamelerde istem belirtilmiştir.
- Yine önceki dönemde, ihtiyaç duyulan yedek parçaların tedarik edilmesini müteakip bakım ve onarım hizmetlerinin KIB-TEK marifeti ile yapılmasının öngörüldüğü tespit edilmiştir. Halbuki ayni bakımlar mevcut iktidar döneminde ihale ile dışarıya yapılması planlanmıştır.
- Geçmiş dönemde de tedarik edilen yedek parçaların KIB-TEK adına irad kayıt edilmediği veya eksik veya yetersiz kayıt edildiği hususu, bir belgenin incelenmesi neticesinde tespit edilmiştir. Santrallerden sorumlu, makinalardan sorumlu mühendis ile yedek parça envanterinden sorumlu personel ile ilgili teftiş ve denetim işlemi yapılmalıdır.
- Arıza kayıtlarına uygun olarak malzemenin kullanıldığı/sarf edildiğine dair belge, kayıt bulunmamaktadır (her iktidar döneminde).
- Hiçbir geçerli neden olmamasına rağmen irad kayıt edilmeden malzemenin ödenmesi sadece mevcut iktidarın döneminde görülmüştür.
- Eski dönemde tedarik edilen yakıtın evsafının değiştirilmesi için tek bir mühendisin imzası bulunan dökümandaki gerekçeler de maalesef doğru değildir . Sorumlular hakkında yasal işlem yapılmalıdır.
- 233/2021 Sayılı ihale dökümanlarında imzası olan mühendislerin OEM malzemeyi neden istemediklerinin, neden irad kayıt edilmeden malzeme bedelinin ödeneceğinin, ihale dökümanlarında malzeme artırılması varken (ihale bedelinin artması) neden malzeme eksiltmesinin olamayacağı hususları soruşturulmalıdır,
- Üreticiden teyidli bakım planlarının neden ihale dökümanları arasında olmadığı ile ilgili mühendise soru sorulmalıdır,
- Halihazırda 23.08.2021 tarihli Bakanlar Kurulunun verdiği yetkiye istinaden 3’üncü ve 4’üncü makinaların yapılan bakım hizmetlerinin, kullanılan yedek parçaların ve yapılan irad işlemlerinin, imzalanan sözleşmenin tespiti için ivedilikle teftiş ve denetimi yapılmalıdır.
Yapılan teknik inceleme sonucunda; KIB-TEK’in zarara uğratılmasında, bir kısım çalışanın da ciddi ihmali olduğu, yıllardan beridir sistemin denetlenebilir olması için hiçbir gayret gösterilmediğini, yöneten siyasilerin de vukufiyetsizliklerinden veya geçerli olmayan diğer nedenlerle KIB-TEK’i zarara uğrattıkları değerlendirilmektedir
KIB-TEK’e zarar verenlerin tespit edilmesi halinde (birkaç kadrolu personelin ve şaibeli kararları olan siyasilerle birlikte) yargı önüne çıkarılmaları gerekmektedir. Buna engel olanlar günaha ortak olacaktır.
KTMMOB Makina Mühendisleri Odası, KIB-TEK’in sistemli çalışabilmesi için gerekli teknik desteği vermeye hazırdır.
Saygılarımla,
Ayer YARKINER
Makina Mühendisleri Odası
Başkanı
